Tidadigi Logo

Linux route command

Lệnh Linux Route: Hướng Dẫn Toàn Diện Cho Người Mới Bắt Đầu

Trong thế giới mạng máy tính, việc định tuyến (routing) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dữ liệu được truyền đi đúng đích. Trên hệ điều hành Linux, lệnh route là một công cụ mạnh mẽ cho phép bạn xem và chỉnh sửa bảng định tuyến của hệ thống. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan, dễ hiểu về lệnh route, cách nó hoạt động, và cách bạn có thể sử dụng nó để giải quyết các vấn đề mạng phổ biến.

Định tuyến là gì? Tại sao cần lệnh route?

Hãy tưởng tượng bạn đang gửi một lá thư. Để lá thư đến đúng địa chỉ, bạn cần ghi rõ địa chỉ người nhận trên phong bì. Tương tự, trong mạng máy tính, mỗi gói dữ liệu cần một "địa chỉ" (địa chỉ IP) để đến được đích. Định tuyến là quá trình xác định đường đi tốt nhất để gói dữ liệu này đi từ nguồn đến đích. Bảng định tuyến (routing table) là một "bản đồ" chứa thông tin về các mạng mà hệ thống của bạn có thể tiếp cận và cách để tiếp cận chúng.

Lệnh route cho phép bạn:

  • Xem bảng định tuyến hiện tại: Biết được hệ thống của bạn đang định tuyến lưu lượng truy cập như thế nào.
  • Thêm các tuyến đường mới: Chỉ định cách hệ thống nên xử lý lưu lượng truy cập đến các mạng cụ thể.
  • Xóa các tuyến đường hiện có: Loại bỏ các tuyến đường không còn cần thiết hoặc gây ra sự cố.
  • Sửa đổi các tuyến đường hiện có: Thay đổi các thông số của một tuyến đường, chẳng hạn như gateway (cổng).

Cú pháp cơ bản của lệnh route

Cú pháp chung của lệnh route như sau:

route [options] [command] [destination] [gateway]

Trong đó:

  • options: Các tùy chọn để điều chỉnh hành vi của lệnh.
  • command: Hành động bạn muốn thực hiện (ví dụ: add, del, show).
  • destination: Mạng đích mà bạn muốn định tuyến.
  • gateway: Địa chỉ IP của gateway (bộ định tuyến) mà bạn sẽ sử dụng để tiếp cận mạng đích.

Các tùy chọn thường dùng của lệnh route

Dưới đây là một số tùy chọn quan trọng bạn nên biết:

  • -n: Hiển thị địa chỉ IP dưới dạng số, thay vì cố gắng phân giải tên miền.
  • -v: Chế độ verbose, hiển thị thông tin chi tiết hơn.
  • -net: Chỉ định rằng đích là một mạng.
  • -host: Chỉ định rằng đích là một máy chủ.
  • add: Thêm một tuyến đường mới.
  • del: Xóa một tuyến đường.
  • show: Hiển thị bảng định tuyến.

Ví dụ thực tế về sử dụng lệnh route

Hãy cùng xem một số ví dụ cụ thể để hiểu rõ hơn cách sử dụng lệnh route:

1. Hiển thị bảng định tuyến hiện tại

route -n

Lệnh này sẽ hiển thị bảng định tuyến của bạn dưới dạng số. Output có thể trông như sau:

Kernel IP routing table
Destination     Gateway         Genmask         Flags Metric Ref    Use Iface
0.0.0.0         192.168.1.1     0.0.0.0         UG    0      0        0 wlan0
192.168.1.0     0.0.0.0         255.255.255.0   U     0      0        0 wlan0

Giải thích:

  • Destination: Mạng đích. 0.0.0.0 là tuyến đường mặc định, nghĩa là tất cả lưu lượng truy cập không khớp với bất kỳ tuyến đường cụ thể nào khác sẽ được gửi đến gateway này.
  • Gateway: Địa chỉ IP của gateway.
  • Genmask: Netmask của mạng đích.
  • Flags: Các cờ cho biết trạng thái của tuyến đường. UG có nghĩa là tuyến đường này sử dụng một gateway (G) và đang hoạt động (U).
  • Iface: Giao diện mạng được sử dụng cho tuyến đường này.

2. Thêm một tuyến đường mới

Giả sử bạn muốn thêm một tuyến đường để truy cập mạng 10.0.0.0/24 thông qua gateway 192.168.1.254:

sudo route add -net 10.0.0.0 netmask 255.255.255.0 gw 192.168.1.254

Lưu ý: Bạn cần quyền sudo để thêm hoặc xóa các tuyến đường.

3. Xóa một tuyến đường

Để xóa tuyến đường bạn vừa thêm:

sudo route del -net 10.0.0.0 netmask 255.255.255.0

4. Thêm tuyến đường mặc định

Để đặt một gateway mặc định mới:

sudo route add default gw 192.168.1.1

So sánh lệnh route với các công cụ khác

Mặc dù route là một công cụ mạnh mẽ, nó không phải là lựa chọn duy nhất để quản lý định tuyến trên Linux. Một số công cụ khác bao gồm:

Công cụ Ưu điểm Nhược điểm Khi nào nên sử dụng
ip route Mạnh mẽ hơn route, cung cấp nhiều tính năng hơn, hỗ trợ IPv6. Cú pháp phức tạp hơn. Khi cần các tính năng định tuyến nâng cao hoặc hỗ trợ IPv6.
NetworkManager (GUI) Dễ sử dụng, phù hợp cho người mới bắt đầu. Ít linh hoạt hơn các công cụ dòng lệnh. Khi cần một giao diện đồ họa đơn giản để quản lý mạng.
systemd-networkd Tích hợp tốt với systemd, dễ cấu hình. Có thể không phổ biến bằng các công cụ khác. Khi sử dụng systemd và muốn quản lý mạng một cách nhất quán.

Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục

Dưới đây là một số vấn đề phổ biến khi sử dụng lệnh route và cách bạn có thể khắc phục chúng:

  • Không thể kết nối đến một mạng cụ thể: Kiểm tra xem bạn đã thêm đúng tuyến đường và gateway có thể truy cập được. Sử dụng lệnh ping để kiểm tra kết nối đến gateway.
  • Tuyến đường không hoạt động sau khi khởi động lại hệ thống: Các tuyến đường được thêm bằng lệnh route thường không tồn tại sau khi khởi động lại. Để khắc phục, bạn cần thêm các tuyến đường này vào một file cấu hình mạng (ví dụ: /etc/network/interfaces hoặc /etc/sysconfig/network-scripts/route-).
  • Xung đột tuyến đường: Đảm bảo rằng không có hai tuyến đường nào có cùng đích và netmask.

Lưu ý quan trọng về tính bảo mật

Việc cấu hình sai định tuyến có thể gây ra các vấn đề bảo mật nghiêm trọng. Hãy cẩn thận khi thêm hoặc xóa các tuyến đường, và luôn kiểm tra kỹ cấu hình của bạn trước khi áp dụng chúng. Đặc biệt, tránh thêm các tuyến đường trỏ đến các gateway không đáng tin cậy.

FAQ (Câu hỏi thường gặp)

  1. Làm thế nào để xem tuyến đường mặc định?

    Sử dụng lệnh route -n và tìm dòng có Destination là 0.0.0.0.

  2. Làm thế nào để xóa tuyến đường mặc định?

    Sử dụng lệnh sudo route del default gw .

  3. Tại sao tôi cần quyền sudo để sử dụng lệnh route?

    Việc sửa đổi bảng định tuyến yêu cầu quyền quản trị vì nó ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống.

  4. Lệnh route có hoạt động trên IPv6 không?

    Không. Lệnh route chủ yếu dành cho IPv4. Để quản lý định tuyến IPv6, hãy sử dụng lệnh ip -6 route.

  5. Làm thế nào để làm cho các tuyến đường thêm bằng lệnh route tồn tại sau khi khởi động lại?

    Bạn cần thêm các tuyến đường này vào file cấu hình mạng của hệ thống. Vị trí và cú pháp của file này có thể khác nhau tùy thuộc vào bản phân phối Linux bạn đang sử dụng.

Kết luận

Lệnh route là một công cụ không thể thiếu cho bất kỳ ai muốn hiểu và kiểm soát cách hệ thống Linux của họ định tuyến lưu lượng truy cập mạng. Mặc dù ban đầu có vẻ phức tạp, nhưng với một chút thực hành, bạn sẽ có thể sử dụng nó để giải quyết các vấn đề mạng phổ biến và tối ưu hóa hiệu suất mạng của mình. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn một nền tảng vững chắc để bắt đầu khám phá thế giới định tuyến trên Linux.

Hãy nhớ rằng, việc thực hành là chìa khóa để thành thạo bất kỳ công cụ nào. Đừng ngại thử nghiệm với các lệnh route và xem kết quả. Chúc bạn thành công!

Last Updated : 22/08/2025