Lệnh Top trong Linux: Giám Sát Hiệu Năng Hệ Thống

Bạn muốn theo dõi hiệu năng hệ thống Linux một cách dễ dàng? Lệnh top là công cụ không thể thiếu. Linux cung cấp nhiều lệnh hữu ích. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng lệnh top hiệu quả.

Here's a comprehensive guide on using the 'top' command in Linux for system performance monitoring.

Giới thiệu về Lệnh Top

Lệnh top là một công cụ dòng lệnh mạnh mẽ. Nó cho phép bạn xem các tiến trình đang chạy trên hệ thống theo thời gian thực. Bạn có thể theo dõi mức sử dụng CPU, bộ nhớ và các thông tin quan trọng khác.

Các thông tin hiển thị bởi lệnh top

Lệnh top hiển thị nhiều thông tin quan trọng. Các thông tin này bao gồm:

  • Thời gian hoạt động của hệ thống: Cho biết hệ thống đã hoạt động được bao lâu.
  • Số lượng người dùng đang đăng nhập: Số lượng người dùng đang sử dụng hệ thống.
  • Tải trung bình của hệ thống: Mức độ tải của hệ thống trong 1, 5 và 15 phút gần nhất.
  • Tổng số tiến trình: Số lượng tiến trình đang chạy, đang ngủ, dừng hoặc zombie.
  • Mức sử dụng CPU: Phần trăm CPU đang được sử dụng bởi người dùng, hệ thống, và các tiến trình chờ I/O.
  • Mức sử dụng bộ nhớ: Tổng bộ nhớ, bộ nhớ đã sử dụng, bộ nhớ trống, và bộ nhớ đệm.
  • Thông tin về từng tiến trình: PID, người dùng sở hữu, mức độ ưu tiên, mức sử dụng CPU và bộ nhớ của từng tiến trình.

Cách Sử Dụng Lệnh Top

Để chạy lệnh top , bạn chỉ cần mở terminal và gõ top .

top

Sau khi chạy lệnh, bạn sẽ thấy một giao diện cập nhật liên tục. Giao diện này hiển thị thông tin về các tiến trình đang chạy.

Các phím tắt hữu ích trong top

Lệnh top cung cấp nhiều phím tắt để bạn có thể tùy chỉnh hiển thị và sắp xếp thông tin:

  • q : Thoát khỏi lệnh top .
  • h : Hiển thị trợ giúp.
  • k : Kết thúc một tiến trình (cần nhập PID của tiến trình).
  • m : Chuyển đổi hiển thị thông tin bộ nhớ.
  • P : Sắp xếp các tiến trình theo mức sử dụng CPU (mặc định).
  • M : Sắp xếp các tiến trình theo mức sử dụng bộ nhớ.
  • N : Sắp xếp các tiến trình theo PID.

Các Tùy Chọn Nâng Cao

Lệnh top còn có nhiều tùy chọn nâng cao để bạn có thể tùy chỉnh cách nó hoạt động.

Hiển thị thông tin cho một người dùng cụ thể

Bạn có thể sử dụng tùy chọn -u để chỉ hiển thị các tiến trình của một người dùng cụ thể.

top -u username

Thay đổi tần suất cập nhật

Bạn có thể sử dụng tùy chọn -d để thay đổi tần suất cập nhật của lệnh top (tính bằng giây).

top -d 2

Ví dụ trên đặt tần suất làm mới là 2 giây.

Hiển thị số lượng tiến trình cụ thể

Bạn có thể sử dụng tùy chọn -n để chỉ hiển thị một số lượng tiến trình cụ thể trước khi thoát.

top -n 5

Ví dụ trên chỉ hiển thị 5 lần cập nhật trước khi thoát.

Ví dụ Sử Dụng Thực Tế

Dưới đây là một vài ví dụ về cách sử dụng lệnh top trong thực tế.

Tìm tiến trình ngốn nhiều CPU nhất

Chạy lệnh top và nhấn P để sắp xếp các tiến trình theo mức sử dụng CPU. Tiến trình nào ở đầu danh sách là tiến trình đang ngốn nhiều CPU nhất.

Tìm tiến trình ngốn nhiều bộ nhớ nhất

Chạy lệnh top và nhấn M để sắp xếp các tiến trình theo mức sử dụng bộ nhớ. Tiến trình nào ở đầu danh sách là tiến trình đang ngốn nhiều bộ nhớ nhất.

Kết thúc một tiến trình

Chạy lệnh top , tìm PID của tiến trình bạn muốn kết thúc, sau đó nhấn k và nhập PID của tiến trình.

Lệnh `top` là gì?

Lệnh top là một công cụ dòng lệnh trong Linux dùng để theo dõi hiệu năng hệ thống và các tiến trình đang chạy theo thời gian thực. Nó hiển thị thông tin về mức sử dụng CPU, bộ nhớ và các tài nguyên khác.

Làm thế nào để thoát khỏi lệnh `top`?

Để thoát khỏi lệnh top , bạn chỉ cần nhấn phím q .

Làm thế nào để sắp xếp các tiến trình theo mức sử dụng CPU trong `top`?

Trong khi lệnh top đang chạy, bạn có thể nhấn phím P để sắp xếp các tiến trình theo mức sử dụng CPU. Tiến trình sử dụng nhiều CPU nhất sẽ hiển thị ở đầu danh sách.

Làm thế nào để kết thúc một tiến trình bằng lệnh `top`?

Để kết thúc một tiến trình bằng lệnh top , bạn nhấn phím k , sau đó nhập PID (Process ID) của tiến trình bạn muốn kết thúc. Hệ thống có thể yêu cầu bạn nhập tín hiệu (signal) để gửi đến tiến trình; thường thì bạn có thể nhấn Enter để gửi tín hiệu mặc định (SIGTERM).

Tôi có thể lọc kết quả để chỉ hiển thị tiến trình của một user cụ thể không?

Có, bạn có thể sử dụng tùy chọn -u theo sau là tên người dùng để chỉ hiển thị tiến trình của người dùng đó. Ví dụ: top -u tennguoidung .

Kết luận

Lệnh top là một công cụ vô cùng hữu ích để giám sát hiệu năng hệ thống Linux. Bằng cách nắm vững các tùy chọn và phím tắt, bạn có thể sử dụng nó để chẩn đoán các vấn đề về hiệu năng và quản lý các tiến trình một cách hiệu quả.